Απο την Καθημερινή
30/08/2009
Του Αποστολου Λακασα
Ολοι εναντίον όλων» με φόντο μία ιδιαίτερα ρευστή πολιτικά περίοδο, είναι το σκηνικό που διαμορφώνεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση λίγες ημέρες πριν από την έναρξη λειτουργίας των ΑΕΙ και των ΤΕΙ αλλά και την αδειοδότηση –για πρώτη φορά στην Ελλάδα– λειτουργίας ελληνικών κολεγίων
Την ίδια ώρα που οι πανεπιστημιακοί και οι φοιτητές διαμαρτύρονται για το νέο καθεστώς των κολεγίων, τα ΤΕΙ, υπό την απειλή «λουκέτου» σε πολλά τμήματα, ζητούν την αναβάθμισή τους σε πανεπιστήμια, καθώς και τη χορήγηση επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους τους. Αλλά και οι υπεύθυνοι των κολεγίων βρίσκονται σε ετοιμότητα, καθώς ανησυχούν μήπως για μία ακόμη φορά οι πιέσεις που ασκούν τα ΑΕΙ, αποδώσουν εις βάρος τους.
Ειδικότερα, η διαμάχη μεταξύ δημόσιων ΑΕΙ και ιδιωτικών κολεγίων αναμένεται να κορυφωθεί το προσεχές διάστημα, καθώς θεωρείται βέβαιο ότι φοιτητές και πανεπιστημιακοί θα προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις εάν αδειοδοτηθούν κολέγια.
Αντιδράσεις
«Δεν θα το αφήσουμε να περάσει», λέει στην «Κ» η γραμματέας της ομοσπονδίας πανεπιστημιακών ΠΟΣΔΕΠ κ. Ευγενία Μπουρνόβα. «Θα υπάρξουν ασφαλώς αντιδράσεις. Αλλά ελπίζω επίσης ότι θα εκδηλωθούν όπως αρμόζει στο πανεπιστημιακό ήθος, χωρίς βία, χωρίς διακοπή της λειτουργίας των πανεπιστημίων», προσθέτει ο καθηγητής Διοικητικού Δικαίου, και πρόεδρος (από την 1η Σεπτεμβρίου) της Νομικής Αθηνών, κ. Θεόδωρος Φορτσάκης, ο οποίος μετείχε (ως εκπρόσωπος των ΑΕΙ) στην Επιτροπή Αξιολόγησης και Ελέγχου των Κολεγίων του υπ. Παιδείας αλλά παραιτήθηκε κάνοντας λόγο για κακή λειτουργία της.
«Κλήθηκα σε μία μόνο συνεδρίαση, τον Ιούλιο, ενώ η Επιτροπή συνεδρίαζε άτυπα τόσο πριν όσο και μετά, χωρίς δική μου ενημέρωση. Τότε μας ζητήθηκε να ολοκληρώσουμε τους ελέγχους των περίπου 33 υποψηφίων Κολεγίων μέσα στον Αύγουστο, κάτι που δεν ήταν δυνατό να γίνει τόσο σύντομα με σοβαρότητα. Μάλιστα, σύμφωνα με εγκύκλιο, τα προγράμματα σπουδών των Κολεγίων που συνεργάζονται με ευρωπαϊκά ΑΕΙ πρέπει να εφαρμοστούν ως έχουν! Δηλαδή, η Επιτροπή περιορίζεται σε ένα τυπικό έλεγχο, κτιριακό και τεχνικό. Ομως, ο νόμος επιτάσσει πλήρη έλεγχο προγραμμάτων και διδασκόντων, ώστε να διασφαλίζεται η ελάχιστη απαιτούμενη ποιότητα σπουδών», προσθέτει, μιλώντας στην «Κ».
Παραβίαση
Ο ίδιος θεωρεί ότι η αδειοδότηση των κολεγίων παραβιάζει το Σύνταγμα. «Στην πραγματικότητα, στα κολέγια παρέχεται πανεπιστημιακή διδασκαλία. Παραβιάζεται, συνεπώς, το άρθρο 16 του Συντάγματος, που προβλέπει ότι τα ΑΕΙ πρέπει υποχρεωτικά να έχουν τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου. Είναι ιδιαίτερα λυπηρό ότι ο νομοθέτης καταστρατηγεί το άρθρο αυτό, αφού η Βουλή απέρριψε την αναθεώρησή του! Θα ακολουθήσει ασφαλώς νομικός αγώνας. Επειτα, είναι φανερό ότι τα κριτήρια που θέτει ο νόμος για τη χορήγηση άδειας και λειτουργίας ενός κολεγίου είναι ανεπαρκή», λέει. Και συμπληρώνει ότι «στα κολέγια δεν διδάσκουν στην πραγματικότητα ξένοι καθηγητές, που αρκούνται σε μια-δυο επισκέψεις τον χρόνο, αλλά τοπικοί ωρομίσθιοι διδάσκοντες χωρίς καμία πανεπιστημιακή ιδιότητα. Στην πραγματικότητα, τα ξένα πανεπιστήμια δεν πολυενδιαφέρονται για τα κολέγια, τα οποία δεν αποτελούν παραρτήματά τους. Αρκούνται στην είσπραξη των σχετικών εσόδων. Και όλα αυτά χωρίς κανένα κρατικό έλεγχο, με το πρόσχημα της δικαιόχρησης. Πώς θα βλέπατε ένα νοσοκομείο με δικαιόχρηση να προβαίνει στην Ελλάδα σε ιατρικές πράξεις με προσωπικό και τεχνικές χωρίς δικό μας κρατικό έλεγχο»;
Ευρωπαϊκή Οδηγία
Ταυτόχρονα, τονίζει ότι υπάρχει παρεξήγηση ως προς το ότι η ευρωπαϊκή Οδηγία 36/05 και οι αποφάσεις του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) εμποδίζουν το ελληνικό υπ. Παιδείας να ασκήσει ουσιαστικό έλεγχο στα κολέγια. «Η ευρωπαϊκή Οδηγία και το ΔΕΚ επιβάλλουν την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων όσων κατέχουν ευρωπαϊκούς πανεπιστημιακούς τίτλους, ακόμη και αν τμήμα των σπουδών τους έχει πραγματοποιηθεί σε φορείς μη πανεπιστημιακούς. Ομως, ούτε το Ευρωπαϊκό Δίκαιο ούτε το ΔΕΚ επιβάλλουν στα κράτη–μέλη τον τρόπο με τον οποίο αυτά οργανώνουν την ανώτατη παιδεία και ελέγχουν τους φορείς που την παρέχουν. Δηλαδή, η Ελλάδα μπορεί να επιβάλει όποιον περιορισμό ή έλεγχο κρίνει σκόπιμο. Εξάλλου, οι περίφημες συμβάσεις πανεπιστημιακής δικαιόχρησης δεν ρυθμίζονται ούτε από το ευρωπαϊκό ούτε από το ελληνικό δίκαιο, αφού είναι προφανές ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί η κοινή εμπορική νομοθεσία», συμπληρώνει.
Ελεγχος
«Δεν μπορεί να γίνει ακαδημαϊκός έλεγχος στα κολέγια τα οποία συνεργάζονται με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Μέσα στον Σεπτέμβριο θα υπάρξει, μάλιστα, η εκδίκαση σε ελληνικό δικαστήριο προσφυγής κατά του ΔΟΑΤΑΠ για μη ακαδημαϊκή αναγνώριση πτυχίου ελληνικού κολεγίου–παραρτήματος ευρωπαϊκού ΑΕΙ», τονίζει –μιλώντας στην «Κ»– ο ιδιοκτήτης κολεγίου κ. Μανόλης Αμαργιανάκης. «Τα κολέγια ικανοποιούν τις απαιτήσεις της σημερινής αγοράς εργασίας. Οι απόφοιτοί τους έχουν μετά μία τριετία ένα πτυχίο από ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο, και μπορούν να συνεχίσουν με ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ενώ θα εργάζονται. Η αγορά εργασίας ευνοεί τη μείωση του χρόνου πρώτων σπουδών και τον πολλαπλασιασμό των προσόντων των πτυχιούχων, κυρίως δε της γλωσσομάθειας. Στον αντίποδα, η φοίτηση στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι περί τα πέντε χρόνια», καταλήγει.
Οπως ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κολεγίων, κ. Κωνσταντίνος Καρκανιάς, οι επιτόπιοι έλεγχοι των υποεπιτροπών του ΥΠΕΠΘ στα κολέγια συνεχίζονται και η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί (με την απόφαση της Επιτροπής Κολεγίων για τις άδειες λειτουργίας που θα δοθούν τελικά) το τρίτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου. Τότε θα ολοκληρώνεται και η εξεταστική του Σεπτεμβρίου στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ με αποτέλεσμα να θεωρείται κρίσιμο διάστημα για την πυροδότηση των κινητοποιήσεων.
Αντιδράσεις δεν προκαλεί μόνο η αδειοδότηση των κολεγίων. Και τα ΤΕΙ απειλούν να μην λειτουργήσουν εάν το υπουργείο Παιδείας δεν εκδώσει τα Προεδρικά Διατάγματα με τα επαγγελματικά δικαιώματα μηχανικών ΤΕΙ. Το θέμα προσκρούει στις αντιδράσεις των Πολυτεχνείων και του Τεχνολογικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, που βρίσκονται στο στόχαστρο των ΤΕΙ, όπως επίσης και η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Ο λόγος για τα πυρά που εξαπολύουν τα ΤΕΙ κατά του υπουργείου Παιδείας είναι ότι η ηγεσία του μετά τις πιέσεις των Πολυτεχνείων και των Πανεπιστημίων άλλαξε το άρθρο 18 του νόμου που ψηφίστηκε τις προηγούμενες ημέρες. Πλέον για την επαγγελματική κατοχύρωση των αποφοίτων ΤΕΙ απαιτείται και η γνώμη του Συμβουλίου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, ενώ για την έκδοση των αντίστοιχων Προεδρικών Διαταγμάτων συναποφασίζουν τα συναρμόδια υπουργεία. Με βάση την αρχική μορφή του επίμαχου άρθρου 18, για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων ΤΕΙ ήταν αρκετή μόνο η γνώμη του Συμβουλίου Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (στο οποίο μετέχουν μόνο εκπρόσωποι των ΤΕΙ, αλλά όχι των Πανεπιστημίων), ενώ για το αντίστοιχο Προεδρικό Διάταγμα αποφάσιζε μόνο το υπουργείο Παιδείας και όχι τα συναρμόδια ΥΠΕΧΩΔΕ και υπουργείο Ανάπτυξης. Ουσιαστικά, το υπουργείο Παιδείας ικανοποίησε τα Πανεπιστήμια και τα Πολυτεχνεία, ενώ τα ΤΕΙ και οι μηχανικοί - απόφοιτοί τους έμειναν για μία ακόμη φορά με τις υποσχέσεις.