Απο την ESPRESSO
Του Σ.Δεληγιώργη
8/8/2009
Δικαστική απόφαση ανοίγει το δρόμο όχι μόνο για την επαγγελματική, αλλά και για την ακαδημαϊκή αναγνώριση των αποφοίτων κολεγίων! Τη διαπίστωση-βόμβα δεν κάνει κάποιος «κολεγιάρχης» με στόχο την προσέλκυση υποψήφιων σπουδαστών-πελατών, αλλά ο Συνήγορος του Καταναλωτή στο ενημερωτικό φυλλάδιο που εξέδωσε σε συνεργασία με το Δικηγορικό Σύλλογο της Αθήνας, με σκοπό τη διαφώτιση και προστασία του καταναλωτικού κοινού όσον αφορά την ιδιωτική μεταλυκειακή εκπαίδευση.
Τέλη Αυγούστου ανακοινώνονται οι βάσεις εισαγωγής στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ. Αναπόφευκτα, χιλιάδες νέοι και νέες θα μείνουν εκτός της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ορισμένοι εξ αυτών θα στραφούν σε κέντρα ελευθέρων σπουδών που συνεργάζονται (ή όχι) με ξένα πανεπιστήμια και υπόσχονται στους μελλοντικούς αποφοίτους τους «ισχυρά χαρτιά» και επαγγελματική διέξοδο.
Εν όψει της επικείμενης διαφημιστικής εκστρατείας των κολεγίων, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, Ευάγγελος Ζερβέας και ο ΔΣΑ πρόσφατα εξέδωσαν ενημερωτικό οδηγό στον οποίο περιγράφουν αναλυτικά το ισχύον νομικό καθεστώς των κολεγίων και των κέντρων ελευθέρων σπουδών. Ακόμη, φωτίζουν ακανθώδη ζητήματα, όπως η αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων, και επιχειρούν να σκιαγραφήσουν την «επόμενη μέρα» της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Στα πλαίσια αυτά, γίνεται αναφορά σε αποφάσεις τόσο του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσο και ελληνικών δικαστηρίων, από τις οποίες προκύπτει το συμπέρασμα ότι μπορεί να γίνει λόγος μόνο για επαγγελματική αναγνώριση των πτυχιούχων κολεγίων, με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο και υπό την προϋπόθεση ενσωμάτωσης της κοινοτικής οδηγίας 36/2005. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι μια πρόσφατη δικαστική απόφαση «φαίνεται ότι ανατρέπει τα νομολογιακά δεδομένα περί αναγνώρισης προσόντων των αποφοοίτων κολεγίων στη χώρα μας».
Πρόκειται για την απόφαση 17346/2008 του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, που εκδόθηκε ύστερα από προσφυγή του κολεγίου idEF κατά του Ελληνικού Δημοσίου αναφορικά με την αναγνώριση των πτυχίων που χορηγούνται από το δημόσιο πανεπιστήμιο Paris 13 (σε σύμπραξη με το κολέγιο) όχι μόνο σε επαγγελματικό, αλλά και σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Συγκεκριμένα, η απόφαση ορίζει ότι οι ελληνικές αρχές είναι υποχρεωμένες να αναγνωρίζουν τόσο επαγγελματικά (δηλαδή μέσω του Συμβουλίου Αναγνώρισης Επαγγελματικής Ισοτιμίας Τίτλων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης - ΣΑΕΙΤΤΕ) όσο και ακαδημαϊκά (δηλαδή μέσω του Διεπιστημονικού Οργανισμού Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης - ΔΟΑΤΑΠ) τους τίτλους σπουδών που χορηγούν τα κολέγια που συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια, κατ’ εφαρμογή των σχετικών κοινοτικών οδηγιών, αλλά και διατάξεων του «σκληρού πυρήνα» του ευρωπαϊκού δικαίου.
Συνήγορος και ΔΣΑ δέχονται, λοιπόν, ότι η απόφαση αυτή (που αναμένεται να προσβληθεί στα δικαστήρια από το Δημόσιο) ανοίγει το δρόμο για την ακαδημαϊκή αναγνώριση των αποφοίτων κολεγίων και «καθιστά πιθανή την ανατροπή των μέχρι σήμερα νομοθετικών δεδομένων».
Η εν λόγω απόφαση είναι γνωστή από τον περασμένο Ιανουάριο και το περιεχόμενό της έχει αναλυθεί σε δημοσιεύματα του Τύπου. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που μια ανεξάρτητη αρχή και ένας επιστημονικός σύλλογος (που έχουν επανειλημμένα στηλιτεύσει τα κολέγια για παραπλανητικές διαφημίσεις και όχι μόνο) παραδέχονται ότι δικαστικές αποφάσεις μπορούν να οδηγήσουν στην ακαδημαϊκή αναγνώριση των πτυχίων των κολεγίων. Εξέλιξη που αν τελικά πραγματωθεί, θα ανατρέψει ολοκληρωτικά όλα όσα ξέραμε για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα, προκαλώντας παράλληλα θυελλώδεις αντιδράσεις από φοιτητές, πανεπιστημιακούς, κόμματα, επαγγελματικούς συλλόγους κ.ά.
Στον πρόλογο του φυλλαδίου, πάντως, ο Συνήγορος του Καταναλωτή δεν παραλείπει να σημειώσει ότι η εικόνα στο χώρο των κολεγίων είναι ακόμη θολή, καθώς περιλαμβάνει περίπλοκα νομικά και πολιτικά καυτά θέματα. «Οι όποιες εγχώριες νομοθετικές επιλογές ακολουθηθούν, όπως και οι δικαστικές αποφάσεις που αναμένεται να εκδοθούν επί ατομικών ή συλλογικών προσφυγών», αναφέρει ο κ. Ζερβέας, «θα καθορίσουν αντίστοιχα τους όρους και τις προϋποθέσεις πρόσληψης (σ.σ.: των αποφοίτων κολεγίων) κυρίως στο Δημόσιο, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα, την κατάταξή τους σε μισθολογικά κλιμάκια στον οργανισμό του κάθε εργοδότη, τη δυνατότητα όσων ήδη απασχολούνται ως απόφοιτοι λυκείου να διεκδικήσουν, ίσως και αναδρομικά, αυξήσεις μισθών και επιδόματα σπουδών, κτλ.».
ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ ΤΟ «ΚΟΥΒΑΡΙ» ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ
Σημαντικό μέρος του ενημερωτικού οδηγού καταλαμβάνουν οι δικαστικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί εξαιτίας προσφυγών σχετικών με τα κολέγια. Εκτός από την απόφαση για το κολέγιο idEF, αναφορά γίνεται:
- Σε απόφαση ελληνικού πολιτικού δικαστηρίου που υποχρέωσε ιδιοκτήτη εργαστηρίου ελευθέρων σπουδών να αποζημιώσει απόφοιτή του επειδή εκπρόσωπος του εκπαιδευτηρίου την εξαπάτησε, διαβεβαιώνοντάς την ότι σπουδάζοντας στην Ελλάδα, θα αποκτούσε πτυχίο Νομικής ξένου πανεπιστημίου με νόμιμη ισχύ στη χώρα μας.
- Στην πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας που δέχεται τη μη αναγνώριση ως ετών σπουδών ανώτατης εκπαίδευσης των σπουδών εκείνων που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα σε παράρτημα αλλοδαπού ΑΕΙ που λειτουργεί στη χώρα υπό μορφή ιδιωτικού φροντιστηρίου ή εργαστηρίου ελευθέρων σπουδών.
- Στην (ανατρεπτική) απόφαση C-274/05 του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, που καταδίκασε τη χώρα μας για τη μη αναγνώριση διπλωμάτων ξένων πανεπιστημίων που χορηγούνται σε συνεργασία με κολέγια.
Κατά τη γνώμη μας, αν έχετε μπερδευτεί, είστε... στο σωστό δρόμο. Η ελευθερία ίδρυσης και λειτουργίας σχολών επαγγελματικής εκπαίδευσης, η επί πολλά χρόνια ανεξέλεγκτη λειτουργία των κολεγίων στην Ελλάδα, το δικαίωμα κάθε-κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης να οργανώνει το δικό του εθνικό σύστημα εκπαίδευσης, το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης και εγκατάστασης κάθε Ευρωπαίου εργαζομένου, οι διαφορετικές προϋποθέσεις άσκησης των νομοθετικά ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων και άλλοι παράγοντες έχουν δημιουργήσει ένα νομικό… κουβάρι.
Η επικείμενη ενσωμάτωση της οδηγίας 36/2005 θα βοηθήσει να ξεμπερδευτεί η κατάσταση σε σημαντικό βαθμό, ενδεχομένως όμως να δημιουργήσει νέες επιπλοκές, όπως δικαστικές προσφυγές αποφοίτων δημόσιων ΑΕΙ κ.ά. Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, ότι στο Συμβούλιο της Επικρατείας εκκρεμούν προσφυγές κατά του νόμου που προβλέπει τη χορήγηση άδειας λειτουργίας κολεγίου από «κολεγιάρχες» που έχουν υποβάλει αίτηση για άδεια!
ΕΠΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ
Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Καταναλωτή, από την ανάλυση του σημερινού status των κολεγίων προκύπτουν ορισμένα απλά συμπεράσματα που κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να ξέρει:
1. Τα προς αδειοδότηση από το υπουργείο Παιδείας ιδιωτικά κολέγια (και εργαστήρια ελευθέρων σπουδών) δεν είναι ιδιωτικά πανεπιστήμια. Συνεπώς, οποιαδήποτε διαφημιστική τους προβολή ως τέτοια είναι παραπλανητική και παράνομη.
2. Οι βεβαιώσεις φοίτησης, τα πιστοποιητικά σπουδών ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο απονέμουν τα κολέγια (και τα εργαστήρια ελευθέρων σπουδών) δεν είναι ισότιμα με τους τίτλους των ΑΕΙ, ΤΕΙ και ΙΕΚ.
3. Ως τέτοια, τα έγγραφα και οι βεβαιώσεις αυτές δεν επιτρέπουν αυτόματη πρόσβαση σε νομοθετικά αναγνωρισμένα επαγγέλματα και εγγραφή σε επαγγελματικούς συλλόγους της χώρας μας.
4. Η Ελλάδα διατηρεί πάντα τη δυνατότητα να επιβάλλει αντισταθμιστικά μέτρα (δηλαδή πρακτική άσκηση προσαρμογής ή δοκιμασία επάρκειας κατ’ επιλογή του ενδιαφερομένου), στην έκταση που αυτό είναι επιτρεπτό από την κοινοτική οδηγία 89/48/ΕΟΚ και την πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
5. Η επικείμενη νομοθετική αναγνώριση των επαγγελματικών και ενδεχομένως των ακαδημαϊκών προσόντων αποφοίτων κολεγίων ενδέχεται να ανατρέψει το ισχύον καθεστώς χορήγησης μισθών και επιδομάτων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
6. Απόφοιτοι κολεγίων που έχουν ήδη προσληφθεί και υπηρετούν στο Δημόσιο ως απόφοιτοι λυκείου ενδέχεται να διεκδικήσουν, ίσως και αναδρομικά, μισθολογική αναβάθμιση και προβλεπόμενα -βάσει της εργατικής νομοθεσίας- επιδόματα, εφόσον αναγνωριστούν επιπρόσθετα προσόντα τους.
7. Η ευθεία επίκληση εκ μέρους των κολεγίων αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων των αποφοίτων, βάσει της κοινοτικής οδηγίας 36/2005/ΕΚ, προϋποθέτει την ενσωμάτωσή της στην ελληνική έννομη τάξη.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή δεν περιορίζεται στην περιγραφή του νομικού καθεστώτος των κολεγίων και στις συνέπειες των δικαστικών αποφάσεων, αλλά δίνει και τις εξής πρακτικές συμβουλές και συστάσεις σε όσους σκοπεύουν να εγγραφούν σε κολέγιο ή εργαστήριο ελευθέρων σπουδών:
- Να εξετάζουν προσεκτικά την αξιοπιστία κάθε κολεγίου ή εργαστηρίου ελευθέρων σπουδών, συλλέγοντας από τα αρμόδια όργανα (Γραφείο Κολεγίων του υπουργείου Παιδείας, ΔΟΑΤΑΠ ή άλλους αποφοίτους) πληροφορίες τόσο για το ίδιο όσο και για το αλλοδαπό ίδρυμα με το οποίο συνεργάζεται, καθώς και για τη φύση και την έκταση της συνεργασίας.
- Να μην εντυπωσιάζονται από φωτογραφίες κτιρίων και χώρων (campus) όπου στεγάζονται τα αλλοδαπά ιδρύματα ούτε από τη μνεία της διεθνούς κατάταξης των συνεργαζομένων αλλοδαπών ιδρυμάτων, η οποία προτάσσεται συχνά χάριν εντυπωσιασμού, σαν να παρείχαν τις υπηρεσίες στην Ελλάδα τα ίδια τα αλλοδαπά ιδρύματα και όχι, όπως πράγματι συμβαίνει, τα συνεργαζόμενα με αυτά, με διάφορες διαβαθμίσεις ελέγχου και ποιότητας, κολέγια και εργαστήρια ελευθέρων σπουδών. Αντίθετα, να αξιολογούν με προσοχή τις συνθήκες, τα προγράμματα σπουδών και την αξία των πτυχίων που αυτά απονέμουν.
- Να μην παρασύρονται από διαφημίσεις που υπόσχονται πλήρη επαγγελματική κατοχύρωση των αποφοίτων μέσω πιστοποιήσεων των κολεγίων από αλλοδαπά όργανα, που κατά τεκμήριο δεν εξασφαλίζουν αυτόματα εργασία των αποφοίτων στην Ελλάδα, ούτε από παραπομπές σε οδηγίες περί αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων που δεν έχουν ακόμα ενσωματωθεί στο Ελληνικό Δίκαιο.
- Να ζητούν έγγραφες δεσμεύσεις των προμηθευτών για όσα υπόσχονται και να μελετούν προσεκτικά τα ψιλά γράμματα των συμβάσεων που τους προτείνονται από αυτούς προτού δεσμευτούν σε μία μακροχρόνια και δαπανηρή επιλογή, χωρίς να έχουν αποσαφηνίσει σε ποιο επαγγελματικό αποτέλεσμα τους οδηγεί.
- Να διερευνούν τις διαφορές, από άποψη αναγνώρισης τίτλων και προσόντων, μεταξύ αφενός της εξαρχής απευθείας φοίτησης σε ένα διάσημο και διεθνώς αναγνωρισμένο πανεπιστημιακό ίδρυμα της αλλοδαπής και αφετέρου της φοίτησης στην Ελλάδα σε ένα συνεργαζόμενο με ένα μεσαίας κατάταξης πανεπιστήμιο, ιδιωτικό κολέγιο ή εργαστήριο ελευθέρων σπουδών.
- Να συνειδητοποιούν ότι τα στελέχη του ιδιωτικού τομέα επιλέγονται κυρίως με κριτήρια ικανότητας και ουσιαστικής καταλληλότητας για την προτεινόμενη θέση, παρά με τυπικά κριτήρια μοριοδότησης βάσει πτυχίων.
LinkWithin
