Απο το Ριζοσπάστη
9/08/2009
Της Γιάννας ΣΤΡΕΒΙΝΑ
Υπάρχει ένα παιχνίδι που παίζεται χρόνια στις πλάτες των σπουδαστών των ΤΕΙ και των αποφοίτων τους, γύρω από το ζήτημα των λεγόμενων επαγγελματικών τους «δικαιωμάτων». Είναι ένα παιχνίδι για το οποίο έχουν ευθύνη τόσο οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ παλιότερα όσο και αυτές της ΝΔ τα τελευταία χρόνια, ένα παιχνίδι διαρκών συντεχνιακών «συγκρούσεων», που δεν αγγίζει ούτε στο ελάχιστο την ουσία του προβλήματος των ΤΕΙ και κατά συνέπεια των πτυχίων που παρέχουν. Το θέμα αναζωπυρώθηκε με αφορμή το τελευταίο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την Ανώτατη Εκπαίδευση, και ειδικότερα τα ΤΕΙ, που βρίσκεται αυτές τις μέρες στη Βουλή. Ανακοινώσεις και πιέσεις διαφόρων παραγόντων της Ανώτατης Εκπαίδευσης (και όχι μόνο) οδήγησαν στην αναδίπλωση της κυβέρνησης σε ένα άρθρο που αφορούσε στον «καθορισμό επαγγελματικών δικαιωμάτων αποφοίτων ΤΕΙ», και η αναδίπλωση της κυβέρνησης, με τη σειρά της, οδήγησε σε διαμαρτυρίες από την πλευρά των ΤΕΙ...
Το σκηνικό επαναλαμβάνεται εδώ και πάνω από δέκα χρόνια με διάφορες αφορμές: Πάει να βγει ένα προεδρικό διάταγμα για τους αποφοίτους ΤΕΙ κάποιων ειδικοτήτων, αντιδρούν το Τεχνικό και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, τα Πολυτεχνεία και οι Γεωπονικές... μην τυχόν και γίνουν τα ΤΕΙ «ίσα κι όμοια» μ' αυτούς, κολλάει το προεδρικό διάταγμα κι αρχίζουν μετά τις αντιδράσεις τα ΤΕΙ. Κάτι τέτοιο έγινε και τώρα. Το νομοσχέδιο, αρχικά, έλεγε ότι το υπουργείο Παιδείας θα μπορεί να εκδίδει τα διατάγματα για την «επαγγελματική κατοχύρωση» των αποφοίτων ΤΕΙ στις ειδικότητες που εκκρεμούν. Ξεσηκώθηκαν τα επιμελητήρια, η ΠΟΣΔΕΠ, τα Πολυτεχνεία και διαμαρτύρονταν γιατί απαλείφθηκε η συνευθύνη και άλλων υπουργείων (ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΠΑΝ, υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης). Τελικά, ο υπουργός στο νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή δέχτηκε τη συνευθύνη και συμπεριέλαβε και τα άλλα υπουργεία, αλλά αυτό προκάλεσε αντιδράσεις από ΤΕΙ, που λένε ότι θα κάνουν άλλα είκοσι χρόνια να εκδοθούν τα διατάγματα, αν τελικά εκδοθούν...
Τσακίζονται τα επαγγελματικά δικαιώματα και για τα πανεπιστήμια και για τα ΤΕΙ
Ολη αυτή η υπόθεση είναι υποκριτική, συντεχνιακή και από τις τρεις πλευρές, αποτελεί στην ουσία κοροϊδία προς τους σπουδαστές και τους αποφοίτους των ΤΕΙ. Για πολλούς λόγους.
Καταρχήν κανένας δε λέει στους αποφοίτους των ΤΕΙ ότι είτε εκδοθούν είτε όχι τα διατάγματα, επαγγελματικά δικαιώματα δεν πρόκειται να αποκτήσουν. Τα διατάγματα είναι απλές φιλολογικές περιγραφές του τι επάγγελμα μπορεί να ασκήσει ένας απόφοιτος. Δεν κατοχυρώνουν δικαιώματα.
Οπως ισχύει και σήμερα, έτσι και μετά την ενδεχόμενη έκδοση των διαταγμάτων οι απόφοιτοι των ΤΕΙ προορίζονται για φθηνό κι ευέλικτο εργατικό δυναμικό. Ούτε οι αποδοχές τους θα αυξηθούν με τα διατάγματα, ούτε οι όροι εργασίας τους θα βελτιωθούν.
Το ίδιο, εξάλλου, ισχύει και για τους αποφοίτους πανεπιστημίων. Αρκεί να πούμε ότι σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες το 41% των διπλωματούχων μηχανικών των Πολυτεχνείων, που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα, αμείβεται με μισθούς από 500 έως 1.000 ευρώ και αντίστοιχες αμοιβές έχει το 17% των μηχανικών που δουλεύουν στο δημόσιο. Ακόμα, οι μηχανικοί έχουν δει τα τελευταία χρόνια να χτυπιούνται σταδιακά τα δικαιώματά τους στην Κοινωνική Ασφάλιση, ο κλάδος έχει χτυπηθεί από την ανεργία... και για όλα αυτά δε φταίνε φυσικά οι απόφοιτοι των ΤΕΙ, αλλά η πολιτική που τσακίζει συνολικά δικαιώματα και κατακτήσεις των εργαζομένων. Είναι η ίδια αυτή πολιτική, που προετοιμάζει και το εκπαιδευτικό σύστημα έτσι ώστε να βγάζει αποφοίτους με μειωμένες απαιτήσεις.
Να σπάσουν οι συντεχνιακές αυταπάτες
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι καμιά αυταπάτη δεν πρέπει να τρέφουν οι απόφοιτοι των ΤΕΙ, ούτε για τα διατάγματα, ούτε για τους αποφοίτους των Πολυτεχνείων και των Πανεπιστημίων, ότι δήθεν ευθύνονται εκείνοι για την εργασιακή τους ανασφάλεια και ομηρία. Ολοι μαζί, φοιτητές κι απόφοιτοι Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, έχουν κοινό αντίπαλο την εφαρμοζόμενη πολιτική, την πολιτική που υπηρετεί και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, την πολιτική της ΕΕ και των μονοπωλίων, που τσακίζει και τις σπουδές τους και το δικαίωμά τους στη δουλειά.
Γι' αυτό το ουσιαστικό ζήτημα δε μιλάει στους φοιτητές και στους αποφοίτους κανείς από όλους αυτούς που δήθεν κόπτονται για τα «επαγγελματικά δικαιώματα». Δε λέει κουβέντα ούτε το ΤΕΕ, ούτε η ΠΟΣΔΕΠ με τους πρυτάνεις, ούτε οι πρόεδροι των ΤΕΙ και η συμβιβασμένη συνδικαλιστική ηγεσία των εκπαιδευτικών τους. Σπέρνουν αυταπάτες σκόπιμα, ότι δήθεν νοιάζονται για την ασφάλεια των έργων και των υποδομών οι μεν, για την τύχη των αποφοίτων τους οι δε, αλλά για την ταμπακιέρα δε μιλά κανείς. Λες και δεν είναι πρόβλημα για την ασφάλεια των έργων και των υποδομών το να δουλεύουν σε συνθήκες γαλέρας οι διπλωματούχοι μηχανικοί... Λες και θα αλλάξει η τύχη των αποφοίτων ΤΕΙ από τα ψευτοδιατάγματα, λες και αυτά θα καταργήσουν όλους τους αντεργατικούς νόμους που έχουν ψηφιστεί...
Να πάψει ο αναχρονιστικός διαχωρισμός σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ
Αυτή η συντεχνιακή κόντρα, όμως, αποπροσανατολίζει από ένα επίσης πολύ ουσιαστικό ζήτημα: Ποιος είναι στην πραγματικότητα ο χαρακτήρας των ΤΕΙ; Γιατί θα πρέπει να διατηρείται ακόμα ο αναχρονιστικός πλέον διαχωρισμός της Ανώτατης Εκπαίδευσης σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ;
Και η απάντηση βέβαια στα παραπάνω δεν είναι να «ανωτατοποιηθούν» σούμπιτα όλα τα ΤΕΙ και να γίνουν Πανεπιστήμια, γιατί είναι κοινώς ομολογημένο ότι υπάρχουν σχολές στα ΤΕΙ (όπως υπάρχουν πλέον και στα Πανεπιστήμια) που καμιά σχέση δεν έχουν με επιστήμη, που δεν έχουν επιστημονικό αντικείμενο σπουδών. Ολες αυτές οι σχολές (και των ΤΕΙ και των Πανεπιστημίων) δεν έχουν καμιά δουλειά να εντάσσονται στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Μπορούν κάλλιστα να ενταχθούν σε ένα σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης, ένα ενιαίο σύστημα δημόσιων και δωρεάν επαγγελματικών σχολών υψηλού επιπέδου, για τους νέους που ολοκληρώνουν τη βασική εκπαίδευση στα 18 τους χρόνια, με ταυτόχρονη κατάργηση όλων των ψευτοσχολών ΕΠΑΣ, ΙΕΚ, ΚΕΚ, κολεγίων κτλ. Οσο για τις σχολές των ΤΕΙ που πατούν πράγματι σε ένα επιστημονικό αντικείμενο σπουδών, χρειάζεται να αναβαθμιστούν πλήρως και ουσιαστικά και να ενταχθούν σε μια Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση (φυσικά, αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν), με ισότιμες σχολές, σπουδές και πτυχία, χωρίς κανέναν αναχρονιστικό διαχωρισμό του τύπου «Πανεπιστήμια - ΤΕΙ».
Οσο διατηρείται ο αναχρονιστικός διαχωρισμός (που είναι και αντιεπιστημονικός συνάμα αφού διαχωρίζει την επιστήμη από την τεχνολογία, την επιστημονική θεωρία από τις εφαρμογές που αυτή έχει), τόσο θα διατηρούνται και οι αλληλοκαλύψεις στις σπουδές και στην παραγωγή, ανάμεσα σε σχολές και αποφοίτους πολλών και διαφορετικών επιπέδων. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, από πόσες διαφορετικές σχολές μπορεί να αποφοιτήσει ένας νοσηλευτής: ΙΕΚ, κολέγια, ΤΕΙ, Πανεπιστήμια! Αυτές οι αλληλοκαλύψεις και η πολυδιάσπαση πυροδοτούν τις συντεχνιακές κόντρες. Στην ουσία, όμως, ευνοούν μόνο τους εργοδότες, που έχουν τη δυνατότητα από μια πληθώρα αποφοίτων να διαλέγουν τελικά αυτούς που μπορούν να εκμεταλλευτούν περισσότερο και να συμπιέζουν παράλληλα τα εργασιακά δικαιώματα όλων προς τα κάτω.
Συμφέρον των σπουδαστών ο κοινός αγώνας
Να γιατί η φύση και ο χαρακτήρας των ΤΕΙ έχει άμεση σχέση με την υπόθεση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων τους. Και αυτό το στοιχείο αποκρύπτεται κάτω από τις συντεχνιακές κόντρες των διαφόρων παραγόντων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ.
Οι σπουδαστές κι οι απόφοιτοι των ΤΕΙ δεν έχουν να ελπίζουν από την έκδοση μιας σειράς διαταγμάτων χωρίς αντίκρισμα. Εχουν, όμως, συμφέρον να παλέψουν μαζί με τους φοιτητές και αποφοίτους των Πανεπιστημίων για Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση. Εχουν συμφέρον να παλέψουν μαζί τους, σπουδαστές και απόφοιτοι των διαφόρων μαγαζιών κατάρτισης και οι οικογένειές τους και να απαιτήσουν δημόσιες και δωρεάν Επαγγελματικές Σχολές υψηλού επιπέδου. Εχουν συμφέρον, όλοι αυτοί οι νέοι να παλέψουν μαζί με τους εργαζόμενους, ενάντια στο τσάκισμα εργασιακών δικαιωμάτων και κατακτήσεων. Να διεκδικήσουν όλα όσα τους ανήκουν.