Του Βασίλη Μανιού, Ομότιμου καθηγητή του ΤΕΙ Κρήτης
24/09/2010
Αν κάτι μπορεί να χαρακτηρίσει την εικοσιεπτάχρονη πορεία των ΤΕΙ, αυτό είναι η μη ύπαρξη καθαρών και δίκαιων λύσεων στα εκάστοτε προβλήματά τους. Είναι ευκαιρία στη διάρκεια του νέου διαλόγου για την Παιδεία να τελειώσει αυτός ο φαρισαϊσμός. Του λόγου το αληθές δείχνει μία σύντομη αναδρομή στο παρελθόν: Τα ΤΕΙ ιδρύθηκαν το 1983, μετά την κατάργηση των Κέντρων Ανωτέρας Τεχνικής Εκπαίδευσης (ΚΑΤΕΕ).
Τα ΤΕΙ, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του ιδρυτικού νόμου, έπρεπε να είναι ανώτερα των ΚΑΤΕΕ για να ανακόψουν τη ροή των φοιτητών, κυρίως προς τα έξω, αλλά και κατώτερα των Πανεπιστημίων, όπως απαιτούσαν οι συντεχνίες και ορισμένα Πανεπιστήμια. Το αποτέλεσμα ήταν να προκύψουν Ιδρύματα αγνώστου ταυτότητας.
Οταν διαπιστώθηκε ότι και τα ΤΕΙ ακολουθούσαν τον δρόμο της απαξίωσης των ΚΑΤΕΕ, τότε όλες οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν, προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Καμιά όμως, όπως και η σημερινή, δεν τόλμησε να αγγίξει το θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων.
Ευκολότερο αποδείχτηκε ότι ήταν να βελτιώσουν τα ακαδημαϊκά χαρακτηριστικά τους. Τους δόθηκαν διαδοχικά: Διεξαγωγή Ερευνας, εξομοίωση των προσόντων των καθηγητών με εκείνα των πανεπιστημιακών, τετραετής φοίτηση, επαγγελματικά δικαιώματα σε όσα τμήματα δεν ήταν σχετικά με μηχανικούς, οργάνωση αυτόνομων μεταπτυχιακών σπουδών, ένταξή τους στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Τα παραπάνω αξιοποιήθηκαν στον μέγιστο δυνατό βαθμό, ιδιαίτερα από τα μεγάλα ΤΕΙ. Συγκεκριμένα, κέρδισαν μεγάλα ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα. Από αυτά κάλυψαν σημαντικά κενά της εκπαίδευσης.
Προέκυψαν ερευνητικά αποτελέσματα διεθνούς αναγνώρισης. Εκπονήθηκε μεγάλος αριθμός και αξιολογήθηκαν και κατατάχτηκαν πολλά ΤΕΙ σε πολύ καλή σειρά. Δυστυχώς αυτά δεν μέτρησαν στις προτιμήσεις των υποψήφιων φοιτητών, αφού παρέμεινε η εκκρεμότητα των επαγγελματικών δικαιωμάτων.
Οι προθέσεις σήμερα και οι συνέπειές τους. Τον τελευταίο καιρό προστέθηκαν ιδιαίτερα καινοφανείς ιδέες. Από επίσημα χείλη έχουν λεχθεί:
- Τα ΤΕΙ θα αποκτήσουν διακριτό ρόλο (Διάβαζε: θα ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι).
- Τα ΤΕΙ θα παίξουν κυρίαρχο ρόλο στην τεχνική εκπαίδευση (Διάβαζε: θα βγάζουν τεχνίτες, όπως π.χ. ανθοκόμους, με τέσσερα χρόνια σπουδών).
- Τα ΤΕΙ θα παίξουν κυρίαρχο ρόλο στην ανάπτυξη της περιφέρειας.
Αυτές οι λύσεις ασφαλώς είναι καθαρές αλλά εντελώς άδικες. Συνέπεια όλων αυτών θα είναι τα ΤΕΙ να οδηγηθούν στον δρόμο της απαξίωσης όπως τα ΚΑΤΕΕ.
Ευελπιστούμε πως ο πρωθυπουργός θα αντιληφθεί εγκαίρως αυτές τις προθέσεις και θα ανακόψει την υλοποίησή τους. Πρόταση. Είναι πλέον γνωστό πως η σημερινή κατάντια της χώρας μας, σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό, οφείλεται στις συντεχνίες και τα κλειστά επαγγέλματα. Η καθαρή λύση, που ταυτόχρονα θα ενίσχυε και το περί δικαίου αίσθημα, θα μπορούσε να περιλαμβάνει:
- Εξωτερική αξιολόγηση και πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών όλων των τμημάτων (ΤΕΙ και Πανεπιστημίων).
- Απόφαση μετεξέλιξης ή σύμπτυξης ή κλείσιμο όσων τμημάτων η αξιολόγηση είναι αρνητική.
- Ολοκλήρωση των ακαδημαϊκών λειτουργιών των ΤΕΙ.
- Στα εναπομείναντα τμήματα ΤΕΙ καθαρά και δίκαια επαγγελματικά δικαιώματα, σύμφωνα με την παρεχόμενη εκπαίδευση, χωρίς πάτρωνες.
